علائم خرابی ترمز خودرو یکی از موضوعات بسیار مهم در حفظ ایمنی سرنشینان و دیگران در جاده است. ترمز، یکی از اصلی‌ترین سیستم‌های ایمنی خودرو به‌شمار می‌آید و کوچکترین مشکل در عملکرد آن می‌تواند به عواقب جدی منجر شود. در این مقاله به برخی از علائم رایج خرابی ترمز و روش‌های رفع این مشکلات پرداخته خواهد شد.

1. صدای سوت یا جیغ هنگام ترمزگیری یکی از مهمترین علائم خرابی ترمز خودرو

یکی از رایج‌ترین علائم خرابی ترمز خودرو، صدای جیغ یا سوت هنگام فشار دادن پدال ترمز است. این صدا معمولاً ناشی از ساییدگی لنت‌های ترمز یا کاهش ضخامت آن‌ها است. در صورتی که لنت‌های ترمز بیش از حد نازک شده باشند، باید به‌سرعت تعویض شوند. برای رفع این مشکل:

  • تعویض لنت‌های ترمز: لنت‌های ترمز باید به‌طور منظم چک شده و در صورت لزوم تعویض شوند. استفاده از لنت‌های با کیفیت و مناسب با نوع خودرو، طول عمر بیشتری را تضمین می‌کند.
  • بررسی دیسک‌های ترمز: در صورت ساییدگی یا خراشیدگی دیسک ترمز، نیاز به تراشیدن یا تعویض آن وجود دارد.

2. لرزش پدال ترمز یا خودرو

احساس لرزش در پدال ترمز یا خود خودرو هنگام ترمزگیری ممکن است به معنای وجود مشکلاتی در دیسک‌های ترمز باشد و یکی از علائم خرابی ترمز خودرو می‌باشد. دیسک‌های ترمز ممکن است بر اثر حرارت زیاد تاب بردارند یا دچار ساییدگی نامنظم شوند. برای رفع این مشکل:

  • بررسی و تعویض دیسک‌های ترمز: در صورتی که دیسک‌های ترمز تاب برداشته یا فرسوده شده باشند، باید تراشیده یا تعویض شوند.
  • چک کردن کالیپرهای ترمز: ممکن است مشکل از تنظیم نادرست کالیپرها باشد که باید توسط مکانیک بررسی شود.

3. افتادن پدال ترمز (نرم شدن ترمز)

نرم شدن پدال ترمز یا فرو رفتن بیش از حد آن هنگام ترمزگیری می‌تواند نشانه‌ای از نشت روغن ترمز یا وجود هوا در سیستم ترمز باشد. این مشکل بسیار خطرناک است و باید فوراً مورد توجه قرار گیرد.

  • بررسی سطح روغن ترمز: کاهش سطح روغن ترمز می‌تواند باعث نرمی پدال ترمز شود. باید سطح روغن بررسی و در صورت لزوم روغن اضافه شود.
  • خارج کردن هوا از سیستم ترمز: وجود هوا در سیستم ترمز می‌تواند کارایی آن را کاهش دهد. با انجام هواگیری ترمز، این مشکل برطرف خواهد شد.

4. پایین آمدن توان ترمزگیری

اگر قدرت ترمزگیری کاهش یافته و خودرو نمی‌تواند به موقع متوقف شود، ممکن است یکی از علائم خرابی ترمز خودرو باشد و مشکل از فرسودگی لنت‌های ترمز، خرابی کالیپرها یا نشت روغن ترمز باشد. برای حل این مشکل:

  • تعویض لنت‌های فرسوده: یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش قدرت ترمزگیری، فرسودگی لنت‌های ترمز است.
  • بررسی کالیپرها و روغن ترمز: نشت روغن یا خرابی کالیپرها نیز می‌تواند به کاهش قدرت ترمزگیری منجر شود که باید توسط مکانیک بررسی و رفع شود.
علائم خرابی ترمز
علائم خرابی ترمز خودرو

5. چراغ هشدار ترمز روشن می‌شود

چراغ هشدار ترمز که معمولاً به رنگ قرمز یا زرد است، یکی از علائم خرابی ترمز خودرو می‌باشد، به معنای وجود مشکل در سیستم ترمز است. این مشکل ممکن است یکی از علائم خرابی ترمز خودرو و به دلیل نشت روغن ترمز، خرابی سیستم ABS یا فرسودگی لنت‌های ترمز باشد.

  • بررسی سیستم ABS: سیستم ترمز ضد قفل (ABS) باید به‌طور منظم بررسی شود. خرابی در این سیستم می‌تواند چراغ هشدار ترمز را روشن کند.
  • بررسی نشت روغن ترمز: نشتی در خطوط یا مخزن روغن ترمز یکی از دلایل روشن شدن چراغ هشدار ترمز است که باید فوراً بررسی و تعمیر شود.

6. بوی سوختگی پس از ترمزگیری

اگر پس از ترمزگیری بوی سوختگی احساس می‌کنید، احتمالاً سیستم ترمز بیش از حد داغ شده است. این وضعیت معمولاً به دلیل استفاده مکرر و سنگین از ترمزها، به‌ویژه در زمان رانندگی در مسیرهای شیب‌دار یا پرفشار، رخ می‌دهد. داغ شدن بیش از حد ترمزها ممکن است باعث خرابی قطعات شود.

  • استراحت به سیستم ترمز: در صورتی که ترمزها بیش از حد داغ شده‌اند، بهتر است به خودرو استراحت داده و از ترمزهای شدید و ناگهانی خودداری کنید.
  • بررسی سیستم خنک‌کننده ترمزها: در برخی موارد، خرابی سیستم خنک‌کننده یا نقص در دیسک‌ها می‌تواند به داغ شدن ترمزها منجر شود. باید سیستم خنک‌کننده و وضعیت دیسک‌ها بررسی و در صورت نیاز اصلاح شود.

7. کشش خودرو به یک طرف هنگام ترمزگیری

اگر هنگام ترمزگیری خودرو به یک طرف کشیده می‌شود، ممکن است علت این مشکل خرابی در کالیپرها، لنت‌ها، یا مشکلات هیدرولیکی باشد. این وضعیت می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به رسیدگی فوری دارد.

  • بررسی کالیپرها: کالیپرها ممکن است به درستی کار نکنند و به‌طور ناهماهنگ لنت‌های ترمز را بر روی دیسک فشار دهند. بررسی و تعمیر یا تعویض کالیپرها ضروری است.
  • چک کردن تراز چرخ‌ها: ناهماهنگی در تراز چرخ‌ها یا خرابی سیستم تعلیق نیز می‌تواند به کشیدن خودرو به یک طرف هنگام ترمزگیری منجر شود که باید تنظیم شوند.

8. سفت شدن پدال ترمز

سفت شدن پدال ترمز می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات در سیستم بوستر ترمز یا نقص در سیستم خلا باشد. این مشکل می‌تواند باعث کاهش توانایی ترمزگیری و افزایش خطر تصادفات شود.

  • بررسی بوستر ترمز: بوستر ترمز نقش مهمی در تقویت نیروی ترمز دارد. در صورت خرابی این قطعه، پدال ترمز سفت می‌شود و خودرو نیاز به تعمیر یا تعویض بوستر خواهد داشت.
  • بررسی خطوط خلا: نشت در خطوط خلا می‌تواند باعث کاهش عملکرد سیستم بوستر ترمز و سفت شدن پدال شود. این خطوط باید به‌دقت بررسی و در صورت نیاز تعمیر شوند.
نشانه‌های خرابی ترمز خودرو
نشانه‌های خرابی ترمز خودرو

9. مشکلات در سیستم ترمز ضد قفل (ABS)

سیستم ABS به جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها در هنگام ترمزگیری شدید کمک می‌کند. در صورت خرابی این سیستم، راننده ممکن است احساس کند که ترمز به‌طور نامنظم عمل می‌کند یا چراغ هشدار ABS روشن شود.

  • بررسی سنسورهای ABS: سنسورهای ABS باید به‌طور منظم چک شده و در صورت خرابی تعویض شوند.
  • چک کردن ماژول ABS: خرابی ماژول ABS می‌تواند باعث اختلال در عملکرد سیستم شود و نیاز به تعمیر یا تعویض آن وجود دارد.

10. ترمزها صدا نمی‌دهند، اما به‌درستی کار نمی‌کنند

گاهی اوقات ترمزها بدون هیچ صدای غیرعادی به درستی کار نمی‌کنند و توانایی متوقف کردن خودرو کاهش می‌یابد. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی مانند فرسودگی قطعات داخلی سیستم ترمز یا اشکالات در سیستم هیدرولیک باشد.

  • بررسی کیفیت لنت‌های ترمز: حتی اگر لنت‌ها صدایی ایجاد نمی‌کنند، ممکن است به‌مرور زمان فرسوده شده و کارایی خود را از دست داده باشند. لنت‌ها باید به‌طور منظم بررسی و تعویض شوند.
  • بررسی سیستم هیدرولیک ترمز: ممکن است فشار هیدرولیک کافی برای اعمال نیروی مناسب بر روی لنت‌ها وجود نداشته باشد. نشت یا کاهش روغن ترمز نیز می‌تواند باعث کاهش کارایی سیستم شود.

11. نشتی روغن ترمز

روغن ترمز نقشی حیاتی در عملکرد سیستم ترمز ایفا می‌کند. نشتی روغن ترمز از لوله‌ها یا مخزن ترمز یکی از علائم خرابی ترمز خودرو می‌باشد و می‌تواند منجر به کاهش فشار در سیستم و عملکرد ضعیف ترمز شود. این وضعیت می‌تواند بسیار خطرناک باشد، زیرا خودرو ممکن است به‌طور ناگهانی قدرت ترمزگیری خود را از دست بدهد.

  • بررسی مخازن و خطوط روغن ترمز: مخازن و خطوط انتقال روغن ترمز باید به‌طور منظم از نظر نشتی بررسی شوند. هرگونه نشتی باید به‌سرعت تعمیر شود تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
  • تعویض روغن ترمز: روغن ترمز باید هر چند سال یک‌بار (معمولاً هر 2 تا 3 سال) تعویض شود، زیرا با گذر زمان ممکن است کیفیت خود را از دست بدهد و خاصیت ضد خوردگی آن کاهش یابد.

12. مشکلات مرتبط با ترمز دستی

ترمز دستی یا پارکینگ در نگه‌داشتن خودرو در محل، به‌ویژه در سطوح شیب‌دار، نقش دارد. خرابی ترمز دستی می‌تواند باعث سر خوردن خودرو در هنگام پارک و ایجاد حوادث شود.

  • تنظیم مجدد کابل ترمز دستی: ممکن است کابل ترمز دستی به مرور زمان شل شود و نیاز به تنظیم مجدد داشته باشد.
  • بررسی و تعویض قطعات ترمز دستی: در صورت فرسودگی یا شکستگی قطعات داخلی ترمز دستی، این سیستم نیاز به تعمیر یا تعویض خواهد داشت.

13. عدم تعادل یا ناهماهنگی بین چرخ‌ها

در صورتی که چرخ‌ها به‌درستی تنظیم نشده باشند، ترمزگیری به‌طور ناهماهنگ انجام شده و ممکن است یکی از چرخ‌ها سریع‌تر از دیگری قفل شود. این مشکل معمولاً به دلیل ناهماهنگی در فشار سیستم هیدرولیک یا خرابی کالیپرها ایجاد می‌شود.

  • تنظیم مجدد سیستم ترمز: تنظیم سیستم ترمز و بررسی فشار هیدرولیک در تمامی چرخ‌ها می‌تواند این مشکل را رفع کند.
  • بررسی و تعویض کالیپرهای معیوب: در صورت خرابی یکی از کالیپرها، این قطعه باید تعمیر یا تعویض شود.

کلام آخر

خرابی ترمزها می‌تواند به عواقب جدی منجر شود. بنابراین، شناخت علائم اولیه و رفع سریع مشکلات می‌تواند از وقوع تصادفات و خطرات جلوگیری کند. چکاپ منظم سیستم ترمز و تعویض قطعات فرسوده از جمله لنت‌ها و دیسک‌ها از جمله اقدامات پیشگیرانه مهم برای حفظ ایمنی خودرو است. در صورت مشاهده هر یک از علائم خرابی ترمز خودرو، بهتر است در اسرع وقت به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید.